Sağlık haberleri sağlığımızdan mı ediyor?
Haber bültenlerinde, gazetelerde ve internet haberciliğinde önemli bir yere sahip olan ve izler kitle tarafından ilgiyle takip edilen sağlık haberleri, zaman zaman uzmanların ve vatandaşların eleştirisine maruz kalıyor. Hekimler ve iletişim bilimciler sağlık haberlerindeki en önemli problemin verilen bilginin doğruluğu olduğuna işaret ederken; vatandaşların, izlediği haberlerden dolayı kafa karışıklığı yaşadıklarını ifade etmeleri, uzmanları doğruluyor.
Erciyes Üniversitesi İletişim Fakültesi Gazetecilik Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. İbrahim Bilici, sağlık haberlerinin insanları bilgilendirdiğini ancak kitlelerin zaman zaman yanlış yönlendirildiğini dile getirdi.
“En önemli problem bilginin kaynağı”
Sağlık haberleri oluşturulurken ortaya çıkan en önemli problemin bilginin kaynağı olduğuna işaret eden Yrd. Doç. Dr. Bilici, “Yani bilgi nereden geliyor; bilgi bu konunun otoritesi ya da uzmanından mı geliyor yoksa halk arasında kendince uygulama yapan kişilerden mi geliyor? Ya da ticari amaçları ön planda olan çeşitli ilaç firmaları ve bazı kuruluşlardan mı geliyor? Bunlar verilen bilginin doğruluğuna ya da yanlışlığına etki ediyor” dedi.
“Başlıklar sansasyonel”
Bir diğer sorunun da sağlık haberlerine atılan başlıkların sansasyonelliği olduğunu ifade eden Yrd. Doç. Dr. Bilici, “Örneğin sık sık kansere çare bulundu başlıklı haberler görüyoruz ancak senelerdir kanser hala çare bulunamayan hastalıkların başında geliyor. Bunlar bir taraftan insanlarda kafa karışıklığına neden oluyor, bir taraftan da basına olan güven azalıyor” diye konuştu. Yrd. Doç. Dr. Bilici, muhabirin bilginin kaynağını iyi araştırması, izleyicinin de bilgiye şüpheli yaklaşıp alternatif kaynakları göz önünde bulundurması gerektiğini söyledi.
“Sağlık muhabirleri branşlaşmalı”
Kayseri Tabip Odası Hüseyin Per de, bilirkişi olarak mikrofon uzatılan kişilerin bazen konunun uzmanı olmamasından yakındı. Bu durumu hem tıp hem de basın etiği açısından sorunlu bulduğunu dile getiren Hüseyin Per, tıpkı ekonomi ya da spor muhabirliğinde olduğu gibi uzmanlaşmış sağlık muhabirlerinin olması gerektiğini savundu.
Vatandaş: “Kafamız karışıyor”
Vatandaşlar ise uzmanları doğrulayacak şekilde sağlık haberlerinin kafa karıştırdığını düşündüklerini belirtti. Sağlık haberlerinde dikkatlerini çeken konuların başında beslenme geldiğini kaydeden vatandaşlar, sağlık haberlerinde kullanılan dilin, ‘acaba o hastalık bende de olabilir mi’ korkusuna neden olduğunu da söyledi.
“Sağlık haberleri zenginlere hitap ediyor”
Vatandaşların sağlık haberleri için yaptığı bir diğer eleştiri de, bazı sağlık haberlerinin Türkiye’de insanların yaşam biçimleri ve beslenme alışkanlıklarına uymadığı yönünde. Örneğin, tropikal bölgelerde yetişen meyvelerin Türk insanının sofrasında zaten yer almadığını belirten vatandaşlar, bu tür haberlerin çoğunlukla ekonomik bakımdan yüksek kesime hitap ettiğini de dile getirdi. -iha