Kayseri’nin Dilencilikle Mücadele Eylem Planı diğer illere de örnek olacak

Kayseri Valiliği ve İl Emniyet Müdürlüğü, Dilencilik Eylem Planı hazırlandı. Dilencilikle mücadele çerçevesinde 5 çocuk devlet tarafından bakıma alınırken, Dilencilikle Mücadele Eylem Planı’nın Türkiye’de örnek gösterilen plan olarak tüm illerde uygulanmaya başlanacağı ifade edildi,
Kayseri Valiliği ve İl Emniyet Müdürlüğü tarafından hazırlanan eylem planında “Dilenci, toplumda genel kabul gören şartlarda yaşamını sürdürebilmek için sahip olması gereken ekonomik imkanlara sahip olmadığından bahisle veya aslında yoksul olmadığı halde kendisini yoksul göstermeyi bir hayat tarzı olarak benimseyen ekonomik imkanı olanlardan söz, yazı ve davranışlarla olduğu gibi nadiren de olsa bir hizmet karşılığında para veya eşya isteyen kimsedir” denilerek dilenciliğin tarifi yapıldı.
“Dilenciler yöntem olarak vatandaşların doğrudan vicdanlarına ve duygularına hitap etmeyi tercih etmektedirler. Araç olarak fiziksel/zihinsel özürler, hastalıklar, küçük yaştaki çocuklar, dinsel söylem ve görünümler ile doğal felaketleri kullanmaktadırlar. Dilenme mekanları ise genellikle sokak ve caddeler ile trafik ışıkları, cami önleri, tren istasyonları ve otogarlar, üst ve alt geçitler olmaktadır” denilerek dilencilerin bulunduğu alanların tarif edildiği eylem planında şu ifadelere yer verildi:
Dilenciliği meslek edinmek en önemli sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Yaşamlarını dilencilikle sürdürenler maaşsız memurluk gibi her gün sabah dilenmeye gitmekte ve akşam evine dönmektedir. Dilenciliği meslek edinen insanlara karşı iyilim ve vicdan duygularının kötüye kullanıldığı konusunda toplumsal bilinç arttığı için insanlar doğrudan para isteyen dilencilere dini günler haricinde para vermemektedir. Dilenciler ise yöntem farklılıklarına giderek haklarındaki olumsuz algıyı değiştirebilmek için son dönemlerde doğrudan para istemek yerine selpak mendil, çiçek gibi malzeme satmayı veya trafik ışıklarında araçların camlarını silmeyi yöntem olarak tercih etmektedirler. Böylelikle dilenmediklerini verilen mal veya hizmet karşılığı para kazandıkları yönünde toplum üzerinde algı oluşturmak istemektedirler.
İlimizde dilencilik ile mücadelede denetimler, İl Emniyet Müdürlüğümüzün hazırladığı ve bir çok kurumun ortak yer aldığı ‘Dilenciliği Meslek Edindirmeyelim’ projesi kapsamında süreklilik arz edecek şekilde devam etmektedir. 2017 yılında Kayseri’de dilencilik yapan 15 ve yukarı yaştaki 3 bin 91 şahsa 5326 Sayılı Kabahatler Kanunu’nun 33. Maddesinden idari işlem yapılmıştır. Dilencilik Kabahatler Kanununda tanımlandığından tek başına dilenen 15 ve yukarı yaştaki kişilere yönelik adli bir işlem yapılmamaktadır. İdari para cezalarında haklarında işlem yapanlar düzenli ve kayıt altında bir gelire sahip olmadıkları için cezaların tahsil edilme oranı çok düşük kalmaktadır.
On beş yaş altı dilencilik yapan çocukların anne babalarına yönelik olarak Ocak 2016 Mart 2018 tarihleri arasında 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 229, 232 ve 233’üncü maddeleri kapsamında 146 ebeveyne adli işlem yapılmıştır. Adli işlem yapılan dosyalardan 110 tanesine kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmiş, 10 tanesinin aile kaydı bulunamamış ve dava açılan 26 dosyanın büyük çoğunluğu hakkında beraat kararı verilmiştir. Adli yönden ailelerin ceza almamalarının gerekçesi çocukların kendi rızaları ile dilencilik yaptıklarını beyan etmeleri, sanıkların suçlamaları kabul etmemesi ve ifade dışında başkaca somut delil bulunmamasındandır.
Dilenciliğin kolay ve çok para kazanma yolu olarak görülmesi ve dilencilikle ilgili hukuki düzenlemelerin yetersiz kalması sebebiyle dilenme eyleminde çocuklar daha fazla araç kullanılmakta ve kentlerde dilenen çocuk sayısı artmaya devam etmektedir. Bu durum bir taraftan vicdani duyguların istismara uğratılması ve toplumsal ahlakın bozulmasına neden olurken çocuklar açısından ise okul terkleri, okula devamsızlık, trafik kazalarında yaralanma, ölüm hava değişimine bağlı hastalıklar, istismar, ihmal ve kötü muamele gibi sorunların oluşmasına zemin hazırlayabilmektedir.
Dilencilikle mücadele sadece sorunların değil çözüm önerilerini de ortaya koymaktadır.
15 yaşından büyük dilenciler için belediyelerin uhdesinde zabıta kontrolünde dilenciler için takip, izleme, bakım ve rehabilitasyon oluşturulması, bu merkezler için güvenlikli bina ve tesislerin tahsis edilmesi, kolluk ve zabıta tarafından alınan dilencilerin 24 saat üzerinden bu merkezler tarafından kabul edilmesi ve kayıtlarının tutulması, bu merkezlerde dilencilerin gözetim ve bakım altında en az 24 saat yeteri kadar tutulabilmesi için zabıtaya yetki verilmesi, üzerlerinde ve mevcutta olan dilencilikle topladıkları paralara el konulması, mülkiyetinin kamuya geçirilmesi ve merkezin finansmanı için kullanılması, merkezde toplanan dilencilerin sağlık taraması yapılması, çalışmaya engel fiziki veya akli engellerinin tespit edilmesi, kanuni düzenlemeler yapılarak ihtiyaç sahibi olmadığı halde dilenenler hakkında ceza davaları açılmak üzere suç durusunda bulunulması, dilencilik yaptığı kayıt altına alınan dilencilerin farklı şehirlere hareketliliği ile ilgili disipline edici ve sınırlayıcı hükümler getirilmesi, yabancı dilencilerle ilgili kayıtların İl göç İdaresi Müdürlüğünce tutulması gibi çözüm önerilerinin uygulanmasını içeren ‘Dilencilikle Mücadele Eylem Planının hazırlanmasının dilencilik sorununun önlenmesine katkı sağlayacağı değerlendiriliyor.
5 çocuk devlet tarafından bakıma alınırken, Türkiye’de de örnek plan olarak tüm illerde uygulanmaya başlanacağı yönünde bilgi edinildi.  -iha