AKILLARI KURCALAYAN KAVRAM: ZEKA

Bilgi geçmişten günümüze insanların hayatlarını devam ettirmesi için önemli bir araç olmuştur. Kullandığımız en küçük en basit malzemeden en kompleksine hepsi hepsi insan zihninin muhteşem yaratılıcığı ve  doğada saklı bulunan bilginin harmanlanması sonucu oluşmuştur. Bunu örneklerle somutlaştırmak istesek eski mısır medeniyetine göz atmamız yeterli olur. Eğer eski mısırlılar Nilin taşma süresini hesaplayıp rahat bir ortam istemeseler şuan kullandığımız takvimler olabilir miydi? Aslında diğer önemli olan soru nehirin taşma zamanını nasıl gökteki yıldızların durumuna bağladıklarıydı. Bu olayın ve soruların bize gösterdiği önemli bir nokta var elinde istediğin kadar bilgi olsun onu işleyecek ya da o bilgiyi kavrayacak alt yapın yoksa o bilginin bir önemi yoktur. Bu durum aslında üstat Aşık Veyselin ‘Güzelliğin on para etmez bu bendeki aşk olmasa’ sözündeki duruma benzerdir. Etraftaki bilgileri kullanıp onlardan bir yapı ortaya çıkaracak bir zeka yoksa etrafta olan onca bilginin ne kadar önemi vardır? Geçmiş zamandan günümüze birçok seçme ve eleme yapılırken arananda zaten bu bilgileri okuyacak yeteneğe sahip olanı aramaya yönelik değil mi. Peki bu seçimi nasıl yapacağız? Psikoloji biliminin hatta daha eski zamanlara gidecek olursak hep bunun arayaşındaydılar. Aradıkları yıllarca isim değiştirdi kimi öğrenme gücü dedi kimi başka isimler koydu. Günümüzde ise yaygın ismi zekadır. Şimdi değerli okurum aklında zeka nasıl ölçülür nasıl bir eleme için kullanılır sorusu belirmiş olabilir. Galton’la başlayıp günümüze kadar pek çok metod olurturulmaya ölçüm yapılmaya çalışılmıştır. Peki değerli okurlar tekrar sorumuza dönelim neden böyle bir ölçüme ihtiyaç duyuldu. Fransız hükümeti bundan çok yıllar önce Galton adındaki bilim adamına hükümet adına çalışacak ve yöneticilik yapma yeterliliğine sahip kişileri seçmesi için yetkilendirmişti. Ve böylece tarihteki ilk zeka ölçüm merakı başlamış oldu. Şimdi biraz düşünelim insanları bu testin, ölçümlerin peşinden sürükleyecek asıl mesele hükümette görev almak mıydı sadece? Tabi ki değildi. İnsanlar benliklerini ve yüzeyde görünenin altında yatan bu dünyadaki bilgileri anlama kapasitesiydi. Aslında bu sonradan pek çok çalışma sonucu ismini alacağı benlik farkındalığının ilk adımları olarak görülebilir. Benlik farkındalığı başka yazımızın konusu olsun sonra ki haftalar bunu siz değerli okurlarıma daha geniş açıklayayım şimdilik biz bu ölçümlerin en gerçekçi olanını anlatayım size. Bir çok ölçüm denenmiş ama en güvenilir olanı WİSC R zeka testidir. WİSC R zeka testini diğer testlerden ayıranı hem güvenilir geçerliliğinin güçlü olması hem de bir çok zeka türünü yorumlamamızı sağlamasıdır. WİSC R hakkında bilgi vermemiz gerekirse bu test 6 ile 16 yaş arası çocuklara uygulanıyor. Çocukların sözel ve performans zeka türlerinde ve bunların birleşimiyle genel zeka puanını(IQ) verir.

PSİKOLOG DURNA ÖZER