DİNİN KAYNAĞI NEDİR?
Acaba dinin kaynağı sadece Kur’an mıdır? Yoksa anlatılanlar gibi Edille-i Şeriyyede anlatılan kitap sünnet icma-i ümmet kıyas-ı fukaha da dinin kaynağımıdır?
Kur’an dışındaki dini anlatan kitapları ilmihalleri incelersek dini deliller, edille-i şeriyye dini hükümlerin çıkarıldığı kaynak delil olarak anlatılır. Yani İslam dinine ait hükümler helal, haram, namaz, oruç, iman, amel, zekât abdest, gusül, Allah’a iman ve şirki bunları kim anlatır? Yetki kimin tekelinde olmalı? Kur’an’da ki hükmü nedir? Bunları inceleyip Kur’an’dan cevaplar vermeye çalışacağız inşallah.
Önce dini anlatan kitaplardaki Edille-i Şeriyye nedir, onları açıklayıp, sonra da incelemeye başlayalım. Pek çok kitapta var anlatılır, öğretilir, uygulanır.
1) Kitap: Allah’ın gönderdiği Kur’andır.
2) Sünnet: Hz. Peygamberin sözleri, yaptığı işler ve yapılmasına müsaade ettiği dini konular diye anlatılır.
3) İcma-ı ümmet: İslam müçtehidlerinin dini meselelerde ortak görüş birliğinde olmalarına denir.
4) Kıyas-ı fukaha: Kitap (Kur’an) ve sünnette bulunmayan bir konu hakkında, kitap ve sünnetteki benzerine bakarak hüküm vermektir.
Bunlar genel olarak dini anlatan kitaplarda ilmihaller ve namaz hocası adlı kitaplarla, diğerlerinde yazılanlar ve
anlatılanlardır. Fakat bazı başka kitaplarda da iki tane denir.
1)Kitap
2)Sünnet
Bu kaynakların dışında hiçbir esastan veya beşeri konudan İslami bir hüküm alınamaz. Kıyas ve icma denilen iki kaynakta kitap ve sünnete dönülür. Kıyas ve icmaa kaynak olamaz denilir.
Dinin kaynağı nedir? Yani Allah’dan gelen vahyle insanlardan olanı ayırt etmemiz lazım. Allah’dan olanı dinin kaynağı ile insandan olanı din diye karıştırmamalıyız. Dinde yetki, otorite, hüküm kimin olmalı? Din yalnız ve yalnız Allah’ın mı yoksa sünnet, kıyas ve icmanın da söz hakkı, yetkisi, otoritesi var mı? Bunları iyice tespit edelim ki konu anlaşılsın.
Kur’an’ın anlattığı dinle geleneğe uygun anlatılan dini ayırt etmek çok önemlidir.
1) Din adına hüküm koyucu, yetkili otorite kimdir?
2) Allah kitabını (Kur’an’ı) insanlığa Peygamberi ile eksiksiz, çelişkisiz, ayrıntılı, tam ve açık bir şekilde mi göndermiştir? Yoksa Kur’an’ın yanında, anlatıldığı gibi sünnet, icma, mezhepler, tarikatlar, vs. gibiler de söz sahibi midirler?