AKILLA TAKLİDİN MÜCADELESİ
Peygamberler gönderildikleri toplumların hep geleneklerini sorgulayıp, akla uygun olmayan yerleşik inançlara karşı mücadele ederek, Allah’ın gönderdiği dine uyulmasını ısrarla duyurup savunmuşlar ve bu mücadelelerinde yerine göre öldürülmüşler, yerine göre sürgün edilmişler ve vatanlarını terk etmek, başka ülkelere gitmek zorunda kalmışlardır. Tarih boyunca peygamberlerin aklı çalıştırma çağrısının en büyük düşmanı karşı akli deliller değil, gelenek ve taklit olmuştur. Yani ataları ve babaları tarafından takip edilen geleneği yani sistemi, yanlış mı demeden, akılla ölçmeden, aklını kullanmadan belki de kolay ve cazip geldiği için kabullenip sorgulamamışlardır. Büyük şekilde de menfaatlerine uymadığı için, yani helalı, haramı gözetmeden, menfaatlerine gelen ne varsa yaptıkları için bu geleneği ve taklidi savunup olanca güçleriyle mücadele etmişlerdir. Gelenekçilik, yani bu günkü anlamda olduğu gibi muhafazakarlık, o zamanlarda da dindarlık, dindar olma dinine bağlı anlamlarında kullanılıyordu. Allah’ın emri yerine, atalarının, babalarının, alim ve ulema dedikleri kişilerin uyduğu sisteme göre hayatlarını yönlendirenler, bu gün için Allah’ın Kuran’daki şu ayetlerini görmelidirler.
43/ Zuhruf 21. “ Yoksa onlara bundan önce bir kitap verdik de ona mı tutunuyorlar?” 43/Zuhruf 22. “ Hayır dediler ki: Biz atalarımızı ve babalarımızı bir din üzerinde bulduk, onların eserlerini izleyerek doğruya varacağız derler.” 43/ Zuhruf 23. ” Senden önce de hangi memlekete uyarıcı göndermişsek mutlaka oranın varlıklı, servetle şımarmış elit tabakası, babalarımızı bir din (sistem) üzerinde bulduk, biz de onların eserlerine ve izlerine uyarız derlerdi.” 43/ Zuhruf 24. “ Elçileri, Ben size, babalarınızı üzerinde bulduğunuz dinden daha doğrusunu getirmişsem yine mi bana uymazsınız? Deyince, dediler ki: Doğrusu biz sizinle gönderilen şeyi inkar ediyoruz dediler.” Ayrıca, 2/ Bakara 170, 5/ Maide 104, 7/ Araf 28, 11/ Hud 62 ve 109, yine 14/ İbrahim 10, 31/ Lokman 21 gibi.
Ayetlerden anlıyoruz ki, çoğunluğu veya toplumda hakim olan görüşe uymak, insanları doğruya götürmeye yetmemektedir. Dün olduğu gibi bu günde insanların, dinlerini adeta bir geleneğe dönüştürdüklerini, din adına bir çok kabulün sorgulanmadan atalarımız böyle yapmış diyerek, falanca hoca, alim, ulema söyledi diye, Allah’la ayaklaşarak devam ettikleri ortada. Allah, dinini gelenekler ve taklit üzerine değil, Kuran üzerine kurmayı istiyor.