Doç. Dr. Civelek: “Akciğer kanseri önlenebilir”
Acıbadem Kayseri Hastanesi Tıbbi Onkoloji Uzmanı Doç. Dr. Burak Civelek, yaşam kayıpları arasında ilk sırada yer alsa da, akciğer kanserinin önlenebilir hastalıklar arasında yer aldığını söyledi.
Akciğer kanserinin diğer kanser türlerine göre daha sinsi ilerlemesi ve belirtilerinin başka hastalıklarla karıştırılması nedeniyle daha az önlenebildiğini belirten Doç. Dr. Civelek, bu kanser türünde de erken tanının hayat kurtardığına işaret etti.
“Sigara içenlerde de olabilir”
Akciğer kanseri ile ilgili diğer bilinen yanlışın, söz konusu kanser türünün sigara içmeyenlerde ortaya çıkmayacağına dair inanış olduğunu dile getiren Doç. Dr. Civelek, “Ancak bu sonuç sigara içmeyenlerde kanser görülmeyeceği anlamına gelmiyor. Zira, pasif maruziyet de akciğer kanseri için önemli bir risk faktörü olarak kabul ediliyor. Ayrıca, sigara dışındaki tütün içeren ürünler de benzer risk oluşturur. Bunun dışında herhangi bir sebeple oluşan radyasyona, nikel, radon, krom arsenik gibi çevresel ağır metallere ve asbeste maruziyet de akciğer kanserine zemin hazırlayabiliyor. Maden işçileri, akciğer ile ilgili geçirilmiş eski hastalıkları (tüberküloz ve pulmoner fibrozis gibi) bulunanlar, alkol tüketenler de bilinen diğer risk grupları arasında yer alıyor” dedi.
Doç. Dr. Civelek, akciğer kanserine dair diğer yanlış bilinenleri şöyle sıraladı:
“Antioksidan ve vitamin desteği sigara etkisini silemiyor”
“Sigara bırakılmadan alınacak antioksidan ve vitamin destekleri sigara maruziyetinin yarattığı etkiyi tamamen silemiyor. Doç. Dr. Burak Civelek, “Hatta tam aksine, bazı çalışmalarda sigara içilmeye devam edildiği dönemde alınan antioksidan ve vitamin takviyelerinin kanser riskini arttırabileceğini gösterdi” diyor. Bu nedenle, ilk ve en önemli adım sigarayıbırakmak. Bu sayede, kullanımının yarattığı olumsuz etkiler azaltılabiliyor. Ancak vücuttan atılıp riskin azalması çok uzun yıllar alabiliyor.”
“Toplum taraması yapılması mümkün değil”
“Akciğer kanseri günümüzde Türkiye’de erkeklerde en sık görülen, her iki cinsiyette de en sık kanser ölümlerinden sorumlu olan tür. Buna rağmen tüm toplum taraması yapılması mümkün olmuyor. Daha önce yapılan akciğer kanseri tarama çalışmalarında etkili bir sonuç elde edilemedi. Günümüzde halen 55-75 yaş arasında 30 paket yılı üzerinde sigaraya maruz kalan, halen aktif sigara içen veya 15 yıldır sigara bırakmış olan kişilerde akciğer kanseri taraması öneriliyor. Tarama için düşük yoğunluklu akciğer tomografisi gerekiyor. Eskiden kullanılan akciğer grafisi ve balgam inceleme testleri tarama için uygun bulunmuyor.”
“Bıçak vurulursa kanser yayılır”
“Akciğer kanserinin farklı seyir ve tedavi yanıtlarına sahip birden fazla alt tipleri bulunuyor. Bunların belirlenerek ayırımın yapılması ve uygun ilaç veya tedavi seçeneği belirlenmesi için biyopsiye ihtiyaç duyuluyor. Burundan veya göğüs duvarından iğne ile girilerek yapılan bu işlemin hastalığı yayma ihtimali kesinlikle bulunmuyor. Uygun evre ve uygun hastalık tipine göre ameliyat akciğer kanserinde önerilen bir tedavi seçeneğini oluşturuyor. Deneyimli merkezlerde yapılması gereken cerrahi tedavi hiçbir şekilde kanserin yayılımına neden oluyor.”
“Tüm akciğer kanserlilerde akıllı ilaç kullanılmalıdır”
“Akciğer kanserinde araştırmalar ve bilgilerimiz giderek artıyor. Özellikle akciğer kanserinin alt tiplerinde yapılan genetik analizlerle bazı hasta gruplarında akıllı ilaçlar kullanılabiliyor. Doç. Dr. Burak Civelek, bu ilaçların çok önemli gelişmeler olmakla birlikte her akciğer kanseri tipinde ve her evresinde kullanılamadığını anlatıyor. Akciğer kanserinde son yıllarda ülkemizde henüz ruhsat aşamasında olan immünoterapi diye adlandırılan tedavilerde de bir çığır açıldığının belirten Doç. Dr. Burak Civelek, “Artık akciğer kanseri kronik hastalık özelliğine doğru gidiyor. Mevcut tedaviler her hastada aynı sonuçları vermemekle birlikte tedavi başarı oranlarımızı arttırıyor.”
“PET CT tarama amaçlı kullanılmıyor”
“Tanı amaçlı yapılan PET CT tarama amaçlı kullanılmıyor. Bu nedenle akciğer kanserinin her evresinde ve takipte sürekli olarak kullanılması gerekli görülmüyor. Özellikle normal görüntüleme yöntemleri ile kıyaslandığında hassasiyet oranları daha yüksek olmakla birlikte doktorun uygun gördüğü zamanlarda çekilmesi önem taşıyor. Uygun zamanda çekilmediği takdirde vücutta gereksiz radyasyon ve radyonuklid maruziyetine yol açabileceğinin akılda tutulması gerekiyor.”
“Tedavi uzmanlaşmış merkezlerde yapılmalı”
“Kanser tedavisinin bu işte uzmanlaşmış merkezlerde yapılması çok büyük önem taşıyor. Başarılı bir akciğer kanseri tedavisi için ekip çalışmasının gerekli olduğunu belirten Doç. Dr. Burak Civelek, “Göğüs cerrahisi, göğüs hastalıkları uzmanı, radyoloji, patoloji, nükleer tıp, medikal onkolog, radyasyon onkologu ve donanımlı yardımcı sağlık personelinin uyum içinde çalışması gerekiyor.” -kb