ERÜ, Viral enfeksiyonlar için aşı geliştirecek
Erciyes Üniversitesi (ERÜ) Rektörü Prof. Dr. Muhammet Güven, Türkiye’yi aşıda dışa bağımlılıktan kurtarmanın gerektiğini belirterek, “Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) hastalığına karşı dünyada ilk defa üniversitemiz tarafından geliştirilen aşının son iki aşaması kaldı. Faz2 ve Faz3 çalışmaları tamamlandığında aşının ticarileşmesi işlemine geçilecek. Biz aşı üretim merkezimizde sadece KKKA hastalığına karşı değil, tüm viral enfeksiyonlar için yerli aşımızı üretmeye çalışacağız” dedi.
KKKA Aşısı Proje Yürütücüsü ERÜ Tıp Fakültesi Viroloji Bilim Dalı Başkanı Aykut Özdarendeli ile birlikte üniversitedeki KKKA aşı çalışmalarını anlatan Rektör Prof. Dr. Muhammet Güven, KKKA aşısında şuana kadar ki gelinen aşamanın gayet olumlu olduğunu, kalan son iki aşamanın da başarılı olması durumunda aşının ticari hale geleceğini belirtti. Rektör Güven, “KKKA hastalığına karşı koruyucu aşı için arkadaşlarımız uzun yıllardır çalışıyorlardı. Biz de 2013 yılında onlara destek vermek amacıyla bir aşı geliştirme merkezi kurduk. Burası tamamen Erciyes Üniversitesi’nin kendi imkanlarıyla kurulmuş merkez. Burada Seviye2 ve Seviye3 güvenlik laboratuvarları var. Üniversiteler arasında ilk akredite Seviye 3 laboratuvarı da Erciyes Üniversitesi’nde kuruldu. Arkadaşlarımız TÜBİTAK projesi kapsamında bu konuda çalışmaya başladılar. Daha sonra aşı geliştirildi ve aşının hayvan deneyleri başarılı oldu. Sonraki aşaması insan çalışmalarıydı. Faz1 çalışmasına da 2016 yılında başlayıp 2017 Nisan ayında tamamladılar. Yaklaşık 52 gönüllüde denediler. Sonuç başarılı oldu. Aşının önemli bir yan etkisi olmadığı görüldü. Aşının bundan sonraki aşaması Faz2 ve Faz3 çalışmaları olacak. Ondan sonra da olabilirse, aşının ticarileşmesi gerçekleşecek” dedi.
Sağlık Bakanlığının desteği ve Kalkınma Bakanlığının katkıları ile aşı üretimi için üniversite kampüsü alanında büyük bir merkez kurma çalışmalarına başladıklarını kaydeden Rektör Güven, “Yaklaşık 35 milyon TL Kalkınma Bakanlığının, 1 milyon 600 bin TL de Erciyes Üniversitesinin katkılarıyla aşı üretim merkezimizi başka bir alana taşıyacağız. Yeni kuracağımız aşı merkezinde sadece KKKA aşısı değil, tüm viral enfeksiyonlar için aşı geliştirmeye çalışacağız. Çünkü aşı stratejik bir olay. Ekonomik anlamda da aşı için dışarı büyük paralar gidiyor. Türkiye gibi büyük, hızla gelişmekte olan ve dünyanın sayılı ekonomilerinden birisi haline gelmeye başlayan bir ülkenin aşısını da kendi üretmesi lazım. Yeni kuracağımız aşı üretim merkezinde diğer viral enfeksiyonlar için de milli aşılarımızı üreteceğiz” diye konuştu.
KKKA aşısının yürütücüsü ERÜ Tıp Fakültesi Viroloji Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Özdarendeli de, “Faz1 çalışmalarının zaten en önemli noktası aşının güvenli olup olması ile ilgiliydi. Denemelerde hiçbir ciddi yan etki gözükmedi ve bir yıl kadar gönüllü insanlar takip edildi. Sadece diğer aşılarda olduğu gibi enjeksiyon yerinde hafif kızarıklık, ya da ağrı dışında ciddi bir yan etki olmadı. Bu çok iyi ve güzel gelişme. Yoksa bu aşamadan sonra Faz2 ve Faz3’e geçemiyorsunuz. Bu önemli aşamayı geçtik. Bir diğer önemli nokta Faz1 çalışmalarında 52 gönüllünün hepsinde antikor yanıtı ve koruyucu antikor yanıtı aldık. Bu da oldukça güzel bir gelişme. Artık Faz2 ve Faz3’e hazırız diye düşünüyorum. Faz2 ve Faz3 için yeni bir merkez kuruluyor. Oldukça geniş donanımlı pilot üretim merkezi kuruluyor. Yeni aşı üretim merkezinde Faz2 ve Faz3’ü gerçekleştirdikten sonra, diğer viral aşılar içinde bir model oluşturacağız. Aynı zamanda bu konuda yetişmiş insan gücüne de ciddi anlamda katkıda bulunacağız. Aşı çalışmalarında çok ciddi çalışan gelişmiş ülkeler söz konusu, ama KKKA özelinde biz dünyadan öndeyiz” şeklinde konuştu.