Kayseri’de kaldırılan kadın heykeli tartışması büyüyor

Bir hafta önce kaldırılan Kayseri Kadınlar Çarşısı heykeli ile ilgili tartışma büyüyor. Heykelin yapılmasına önayak olan dönemin Ticaret Odası Başkanı Hasan Ali Kilci, “Bunu basit bir heykel kaldırma olayı olarak algılamadık” dedi.
Kayseri Pastırmacılar Geçidinde bulunan ve 2003 yılında Kayseri Ticaret Odasının, bası STK’larla işbirliği içerisinde yapılmasına önayak olduğu Kadın Heykeli geçen hafta yerinden kaldırıldı. Moğol İstilasında, Bacıyan-ı Rum teşkilatının kadınlarının düşmana karşı verdiği mücadele ve Milli Mücadele’de Müdafa-ı Vatan Derneği’nin kadınlarının Türk askerine cephane yollarken gösterdiği kahramanlıkları anısına dikilmiş olan heykelin neden kaldırıldığı tartışmalar devam ediyor.
Tartışmalar kapsamında dönemin Ticaret Odası Başkanı ve MHP 25’nci dönem Milletvekili Hasan Ali Kilci, Kayseri Gazeteciler Cemiyetinde bir basın açıklaması düzenledi. Açıklamaya, Kilci’nin yanı sıra, Kayseri Kadınlar Çarşısı Derneği Başkanı Necmi Feyzioğlu ve Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Veli Altınkaya ile basın mensupları katıldı.

“Olayın takipçisi olacağız”
Kayseri kadınlarının Milli Mücadele’de gösterdiği kahramanlığı gelecek kuşaklara aktarmak amacıyla, söz konusu heykelin yapımına önayak olduklarını hatırlatan Kilci, olayı basit bir heykel kaldırma olayı gibi algılamadıklarını ifade etti. Kilci, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bu heykel 2003 yılında Kadınlar Çarşımızın kapısına konuldu. 15 yıllık bir geçmişi var. Tabi ki yıpranmış olabilir. Bunu, şunun için söylüyorum; şimdiki Ticaret Odası Başkanımızın konuyla ilgili açıklaması var. Keşke bu açıklamayı bizim açıklamamızdan önce yapmış olsaydı; tadilat yapıp onaracağız ya da çok daha güzelini Kayseri’ye yapacağız deselerdi, biz hem teşekkür ederdik hem de hiç konuşmaz onları desteklerdik. Bunu basit bir heykel kaldırma olayı olarak algılamadık. Ama Ömer Bey de hassasiyeti olan, şimdiki Kayseri Ticaret Odası Yönetim Kurulundaki arkadaşların da bu hassasiyeti taşıdığını düşünüyoruz. Dolayısıyla takipçisi olacağız” diye konuştu.

“Buradan geçen insanlar MBI’da basketbol oynamıyor”
Heykelin bayrak kısmının insanlara zarar verdiği gerekçesiyle kaldırılmasını gerçekçi bulmadıklarını vurgulayan Kilci, “Buradan geçen insanlar MBI’da basketbol oynayan 2.40’lık insanlar değildir. Böyle mazeretler uydurmaya gerek yok. En doğrusu, biz bunun daha iyisini, daha güzelini yapıp Kayseri’mize yakışan bir anıtı buraya dikerek, Kayseri Kadınlar Çarşısı’nı ve İstiklal Savaşımızın anlamını gelecek nesillerimize, torunlarımıza aktaracağız denmesi lazım. Bazı esnaf arkadaşlarımızla görüştüm, kendilerinden hiçbir şekilde böyle bir tepki gelmediğini söylediler” diye konuştu.

“Yetkililerden açıklama bekliyoruz”
Yetkililerden doyurucu bir açıklama beklediklerini dile getiren Kayseri Kadınlar Çarşısı Derneği Başkanı Necmi Feyzioğlu ise, “Kayseri’deki yetkili insanların yeterince açıklama yapmayışı esnafımızı, tüccarımızı, halkımızı rahatsız etmiştir. Bu konuda bana çok çok tepkiler geldi. Herkes, her dakika yetkililerden açıklama bekliyor” dedi.

“Onarım için götürdük diyorlar”
Öte yandan, heykelin bulunduğu Pastırmacılar Geçidindeki bazı esnaflar imza toplandığını ifade ederken, bazıları da imza olayından haberdar olmadıklarını belirtti.
Esnaftan Yasin Güzel, “O heykel 2003 yılında yapıldı. Ticaret Odasının başkanı değişti. Başkanımız da bize geldi, sordu kaldıralım mı diye. Esnaflar kendi aralarında konuştular ve kaldırılması konusunda karar aldılar. İmza topladık. Heykel çok yıpranmıştı, heykelin elindeki bayrağın altı sivriydi, gelip geçenler kafasını vuruyordu. Onarım için götürdük diyorlar ama tam net bilgimiz yok” dedi.

“Yazının olduğu kısım duracaktı, hepsini söküp götürdüler”
İlhan Aşçıer ise heykel kaldırma olayından sonra sosyal medyada dolaşan, Kayseri esnafının kadın heykeline karşı olduğuna dair yorumların aslını yansıtmadığını dile getirdi. Aşçıer, “Heykel için imza toplandı ama onu yanlış lanse ettiler. Biz insanlar zarar görmesin diye imza topladık. Çünkü heykelin bayrak kısmı aşağı doğru düşmüştü. Gelen geçen insanlar kalabalıktan dolayı görmüyorlardı ve kafalarını çarpıyorlardı. Yazının olduğu kısım duracaktır, heykel gidecekti, tadilat olup geri gelecekti. Ama komple söktüler, götürdüler. Bildiğimiz kadarıyla tadilat yapıp geri getirecekler. Sosyal medyada esnaf istemiyor kadınlara karşı falan diye bir algı oluşturuldu ama öyle bir şey yok” diye konuştu.

“İnsanlar öküz altında buzağı aramasın”
Bir başka esnaf Ahmet Özen ise, heykelin bayrak kısmındaki sivri ucunun insanlara zarar vermesinden dolayı kaldırıldığını, ancak imza toplanması olayından haberdar olmadığını söyledi. Özen, “Orijinal bayrağı çok şiddetli bir rüzgarda kırıldı, uçtu. Daha sonra o bayrağı getirdiler, o da çok ağır olduğundan dolayı aşağı doğru sarktı, sivri yeri insanların kafasını delmeye başladı. Biz oraya kağıt falan yapıştırmıştık. En sonunda kaldırdılar, şikayet o bakımdan. Ama imza toplanması olayını bilmiyorum. Sosyal medyadaki kadın heykeline karşı olduğumuz için kaldırıldı yorumlarının olayla bir alakası yok. insanlar lütfen öküz altında buzağı aramasın” ifadelerini kullandı.

Heykelin kronolojisi
17. yüzyıla ait belgelere göre, Kale içerisindeki tarihi Kapalı Çarşı’da, Uzun Çarşı’nın başlangıcının Pervane Medresesi ile kesiştiği yer ‘Kadınlar Çarşısı’ olarak bilinmektedir. Buraya neden bu adın verildiğine dair bir tarihi kayıt olmamasına rağmen, bazı tarihçilere göre bu ad, 13’üncü yüzyıldaki Bacıyan-ı Rum’dan kalmıştır. Bacıların savaşçı genleri Milli Mücadele’de de vücut bulacak, bu kez Kayseri’nin kadınları, savaştaki erlere yardım etmek için yaptıkları örgü ve benzeri malzemeleri burada satacaklardır. Bu cengaver kadınların anısına 2003 yılında Kayseri Ticaret Odasının öncülüğünde, üzerinde, “Ben Şehit Anasıyım. Diğer Askerler de benim evladımdır. Kızımın Çeyizinden Şu Esvapları Çam Sakızı Çoban Armağanı Olarak Vereceğim” yazılı bir kadın heykeli dikildi.
Geçen hafta kaldırıldığı için haberlere konu olan söz konusu heykel için 2009 yılının Nisan ayında bir bakım çalışması yapıldı; 2013 yılının Nisan ayında yaşanan çok şiddetli fırtınadan dolayı bayrak kısmı kırıldı ve heykelin bayrağı aynı yılın Ağustos ayında tamir edilerek yerine konuldu. Haberlere konu olan ve insanlara zarar verdiği ifade edilen bayrağın sivri kısmı, heykelin aslında daha küçük ve arkaya doğru dalgalanmasına rağmen, fırtınadan sonra değiştirilen ve aşağı doğru dalga verilmiş olan bayraktır. Heykelle ilgili son çalışma ise 2017’nin Aralık ayında yapılan tabela yenilemesi oldu. Tabela yenilemesi esnasında heykelin bakımı için de ön tespitler yapıldı.  -iha